Ογκοι των ωοθηκών σε προεμμηνοπαυσιακές γυναίκες, αντιμετώπιση των ύποπτων

Σκοπός είναι να αποσαφηνιστεί πότε οι όγκοι των ωοθηκών μπορούν να αντιμετωπιστούν μέσω «ήπιων»  γυναικολογικών θεραπειών, και πότε  θα πρέπει να ακολουθήσει η παραπομπή σε γυναικολογικές ογκολογικές υπηρεσίες .

Έως 10% των γυναικών θα έχουν κάποια μορφή χειρουργικής επέμβασης κατά τη διάρκεια της ζωής τους για την παρουσία όγκου ωοθηκών. Στις προεμμηνοπαυσιακές γυναίκες σχεδόν όλες οι μάζες των ωοθηκών και οι κύστεις είναι καλοήθεις. Η συνολική συχνότητα κακοήθειας της συμπτωματικής κύστης ωοθηκών σε προεμμηνοπαυσιακές γυναίκες είναι περίπου 1:1000 σε 3:1000 με αύξηση στην ηλικία των 50.   

Προεγχειρητική διαφοροποίηση μεταξύ καλοήθων και κακοήθων τη μάζα των ωοθηκών σε προεμμηνοπαυσιακές γυναίκα του μπορεί να είναι εξαιρετικά δύσκολη, χωρίς εξετάσεις ή αλγόριθμο ενεργειών και εξετάσεων που είναι σαφώς ανώτερος από άποψη ακρίβειας. Εξαιρέσεις αποτελούν οι όγκοι των γεννητικών κυττάρων με χαρακτηριστικές αυξήσεις των ειδικών καρκινικών δεικτών, όπως alphafetoprotein (α-FP) και η ανθρώπινη χοριακή γοναδοτροπίνη (hCG). 

Η λογική που διέπει τη διαχείριση είναι η ελαχιστοποίηση της νοσηρότητας ανά ασθενή: 

•  συντηρητική διαχείριση, όπου είναι δυνατόν 

•  χρήση  λαπαροσκοπικών τεχνικών, κατά περίπτωση, αποφεύγοντας έτσι όπου είναι δυνατόν τη λαπαροτομία,

Πολλοί όγκοι  των ωοθηκών σε προεμμηνοπαυσιακές γυναίκες μπορούν να αντιμετωπιστούν συντηρητικά. Λειτουργικές ή απλές ωοθηκικές κύστεις (κύστεις με λεπτά τοιχώματα χωρίς εσωτερικές δομές), μέγιστης διαμέτρου λιγότερο από 50 mm συνήθως υποχωρούν σε 2-3 κύκλους  χωρίς την ανάγκη παρέμβασης. 

Εάν ενδείκνυται χειρουργική επέμβαση, η λαπαροσκοπική προσέγγιση γενικά θεωρείται ο χρυσός κανόνας για τη διαχείριση των καλοήθων ωοθηκικών μαζών. Λαπαροσκοπική διαχείριση είναι αποδοτική λόγω της δυνατότητας για έξοδο από το νοσοκομείο συντομότερα.  

Τό  διακολπικό υπερηχογράφημα πυέλου είναι ο πιο αποτελεσματικός τρόπος για την αξιολόγηση μιας μάζας των ωοθηκών.

Οταν έχει γίνει υπερηχογραφική διάγνωση μιάς απλής κύστης ωοθηκών η μέτρηση CA-125 δεν πρέπει να γίνει σε όλες τις προεμμηνοπαυσιακές γυναίκες, γιατί έχει αποδειχθεί ότι δεν είναι χρήσιμη λόγω της σχετικά χαμηλής εξειδίκευσης της εξέτασης . Σε όλες τις γυναίκες κάτω 40 ετών με μια σύνθετη μάζα των ωοθηκών πρέπει να γίνεται μέτρηση γαλακτικής αφυδρογονάσης (LDH), α-FP και hCG λόγω της δυνατότητας όγκων εκ των γεννητικών κυττάρων να τις παράγουν. 

Η χρήση του υπερηχογραφήματοςDoppler ροής χρώματος  γενικά δεν έχει αποδειχθεί ότι βελτιώνει σημαντικά την ακρίβεια της διάγνωσης, αλλά η συνδυασμένη χρήση του διακολπικού  σε συνδυασμό με τή χρήση υπερηχογραφήματος Doppler ροής και τρισδιάστατης (3D) απεικόνισης μπορεί να βελτιώσει την ευαισθησία της μεθοδολογίας, ιδιαίτερα σε πολύπλοκες περιπτώσεις. 

Επαναλαμβάνοντας την εκτίμηση με υπερηχογράφημα στο φάση αμέσως μετά την περίοδο μπορεί να είναι χρήσιμο σε περιπτώσεις αμφιβολίας και η απεικόνηση του ενδομητρίου μπορεί να συμβάλει στη διάγνωση σε περιπτώσεις που εκκρίνονται οιστρογόνα από όγκους των ωοθηκών. Είναι σημαντικό να σημειωθεί ότι κανένα μεμονωμένο εύρημα στο υπερηχογράφημα δεν διαφοροποιεί κατηγορηματικά τις καλοήθεις από τις κακοήθεις μάζες των ωοθηκών. 

Προς το παρόν η συστηματική χρησιμοποίηση αξονικής τομογραφίας και η μαγνητική τομογραφία για την εκτίμηση των μαζών των ωοθηκών δεν βελτιώνει την ευαισθησία ή την ειδικότητα που λαμβάνεται με το διακολπικό υπερηχογράφημα στην ανίχνευση κακοήθειας των ωοθηκών.